INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku

Marynarz statku morskiego 835003

• AB.
• Marynarz.
• OS.
• Seaman.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 8350 Ships' deck crews and related workers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w marcu 2019 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Stanisław Duziak – Ośrodek Szkolenia Ratowniczego Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej, Gdynia.
• Wojciech Jończyk – Polska Żegluga Morska, Szczecin.
• Magdalena Mrozkowiak – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Anna Będzińska – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Sebastian Bieszke – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Wojciech Gostomski – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Joanna Gralak-Merchel – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Ireneusz Woźniak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Ryszard Dombrowski – Zespół Szkół Morskich, Gdańsk.
• Jerzy Kowalski – Politechnika Gdańska, Gdynia.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Adam Przybyt – Uniwersytet Morski, Gdynia.
• Wojciech Szczepański – Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1, Gdańsk.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2019 r.

Marynarz statku morskiego sprawuje funkcję pracownika działu pokładowego ⁵ na statku morskim, wykonuje prace pomocnicze i techniczne związane z eksploatacją oraz konserwacją statku. Należy do personelu pomocniczego w wachcie nawigacyjnej ³⁸, uczestniczy w przebiegu operacji ładunkowych ¹⁸. Zobowiązany jest do przestrzegania przepisów żeglugowych oraz wypełniania zakresu obowiązków ustalonego przez armatora ².

Opis pracy

Marynarz statku morskiego zajmuje się:

• pełnieniem wacht ³⁶, wacht morskich ³⁷ i portowych ³⁹ pod nadzorem wyznaczonego oficera wachtowego,
• wykonywaniem procedur nawigacyjnych pod nadzorem wyznaczonego oficera wachtowego,
• obsługiwaniem urządzeń nawigacyjnych pod nadzorem wyznaczonego oficera wachtowego,
• udziałem w operacjach manewrowania ¹³, cumowania ⁴, odcumowywania, kotwiczenia ¹⁰ i holowania statku,
• obsługiwaniem urządzeń przeładunkowych ³⁴ statku pod nadzorem wyznaczonego oficera wachtowego,
• udziałem w operacjach przyjmowania i zdawania pilota ¹⁹,
• pełnieniem służby na trapie ³³,
• nadzorowaniem pracy portowych pracowników przeładunkowych,
• przygotowywaniem statku do załadunku,
• mocowaniem ładunku w trakcie i po załadunku,
• konserwowaniem statku, pomieszczeń ładunkowych i załogowych, urządzeń przeładunkowych, systemów ppoż. oraz wyposażenia ratunkowego ⁴⁰,
• wykonywaniem prac porządkowych w dziale pokładowym (ładowniach ¹², magazynach, pomieszczeniach załogi itp.),
• uczestniczeniem w alarmach ćwiczebnych,
• sondowaniem ²⁸ zbiorników balastowych ⁴¹, wody słodkiej, technicznych i zenz ⁴² w ładowniach,
• przyjmowaniem i rozlokowywaniem zaopatrzenia statku,
• wykonywaniem prac przy bunkrowaniu (tankowaniu) paliwa.

Sposoby wykonywania pracy

Marynarz statku morskiego wykonuje działania polegające m.in. na:

• pełnieniu wacht morskich i portowych pod nadzorem przełożonych,
• konserwowaniu wszystkich urządzeń i sprzętu na pokładzie statku,
• obsługiwaniu pod nadzorem oficera wachtowego pokładowych urządzeń statkowych, w tym przeładunkowych, kotwicznych, cumowniczych, holowniczych, urządzeń zejściowych i ratunkowych,
• przygotowywaniu pomieszczeń ładunkowych do przyjęcia załadunku,
• zabezpieczaniu ładunku,
• udziale w alarmach ćwiczebnych,
• udziale w pracach związanych z przyjmowaniem i rozlokowywaniem zaopatrzenia statkowego,
• konserwacji i czyszczenie nadbudówki ¹⁷, pokładów oraz ładowni po ładunku,
• utrzymywaniu sprawności i naprawianie sprzętu statkowego,
• udziale w zabezpieczaniu statku podczas bunkrowania paliwa.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3 i 3.4. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Marynarz statku morskiego pracuje w przestrzeni zamkniętej statku (znajdującego się w morzu lub w porcie) oraz na wolnym powietrzu, w różnych porach dnia. Praca wykonywana jest na ogół w pozycji stojącej, niekiedy w pozycji leżącej (w zależności od rodzaju wykonywanej pracy). Oświetlenie w miejscu pracy powinno posiadać parametry pozwalające na dobrą widoczność w przestrzeniach zamkniętych oraz na pokładzie statku.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Marynarz statku morskiego w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• urządzenia pokładowe:
  • kotwiczne,
  • ratunkowe,
  • cumownicze,
  • przeładunkowe,
• urządzenia nawigacyjne:
  • kompas magnetyczny,
  • żyrokompas ⁴³,
  • autopilot ³,
  • radar,
  • sondę,
  • systemy satelitarne pozycjonowania,
• środki ratownicze,
• środki łączności ³²,
• urządzenia wykorzystywane do konserwacji statku:
  • młotek pneumatyczny,
  • szlifierkę kątową,
  • pistolety natryskowe i myjące,
• urządzenia transportu bliskiego ³⁵.

Organizacja pracy

Praca marynarza statku morskiego przebiega w systemie wachtowym (2 x 4h, 56h/tydzień) w siedmiodniowym tygodniu pracy lub dziennym (8h, 46h/tydzień) w sześciodniowym tygodniu pracy. Na czas pracy może wpływać sytuacja pogodowa na morzu oraz stany awaryjne. Wykonywanie tych prac nie należy do działań rutynowych. Marynarz statku morskiego wykonuje polecenia przełożonych (bosmana, oficera wachtowego, starszego oficera, kapitana), które są wydawane ustnie oraz wynikają z przydzielonych obowiązków zawartych w umowie, a także przez nich nadzorowane. Współpracuje z pozostałymi członkami załogi realizując wspólnie niektóre obowiązki zawodowe. Komunikacja między członkami załogi odbywa się ustnie. Praca wykonywana jest indywidualnie lub zespołowo, poza miejscowością zamieszkania i wymaga dotarcia na statek w różnych częściach świata.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Marynarz statku morskiego narażony jest m.in. na:

• choroby układu kostno-szkieletowego (praca w różnych warunkach meteorologicznych przy obsłudze urządzeń pokładowych),
• choroby układu nerwowego (choroby wywołane przez stres w związku z presją czasu i podejmowaniem ważnych decyzji, a także z oddaleniem od rodziny, długotrwałym przebywaniem w zamkniętej przestrzeni w wąskim gronie społecznym),
• choroby o charakterze naczyniowym lub neurologicznym (spowodowane wibracjami w nadmiernej ilości, których źródłem jest sam ruch statku lub praca w bliskiej odległości od wibrujących urządzeń albo działanie wyłącznie na dłonie lub ręce, jeżeli marynarz obsługuje narzędzia, które generują wibracje),
• urazy narządu wzroku (uszkodzenia w wyniku nieprzestrzegania zasad BHP podczas pracy na pokładzie statku, np. podczas wykorzystywania urządzeń do konserwacji statku lub prac przeładunkowych),
• stopniową utratę słuchu (podczas przeładunku i pracy urządzeń generujących wysoki hałas),
• choroby układu oddechowego (w wyniku zapylenia powietrza podczas przeładunków materiałów sypkich, drobnicy, jak również wpływu spalin z kominów statku),
• poparzenia skóry i dróg oddechowych wynikające z przewozu ładunków niebezpiecznych, mycia zbiorników po przewozie tych ładunków, a także wpływu trujących chemikaliów i farb podczas wykonywania prac w przestrzeniach zamkniętych,
• kontuzje związane z obsługiwaniem urządzeń pokładowych, upadkiem z wysokości czy wykonywaniem pracy w trudnych warunkach sztormowych lub przechyłach.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód marynarz statku morskiego ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• sprawność układu kostno-stawowego,
• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność narządu wzroku,
• sprawność narządu węchu;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• zręczność rąk,
• zręczność palców,
• rozróżnianie barw,
• ostrość wzroku,
• ostrość słuchu,
• powonienie,
• spostrzegawczość,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa;

w kategorii sprawności i zdolności

• rozumowanie logiczne,
• zdolność koncentracji uwagi,
• dobra pamięć,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• współdziałanie i współpraca w zespole (grupie),
• uzdolnienia techniczne,
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi;

w kategorii cech osobowościowych

• wytrwałość i cierpliwość,
• samodzielność,
• wytrzymałość na długotrwały wysiłek fizyczny,
• dokładność,
• konsekwencja,
• radzenie sobie ze stresem,
• odpowiedzialność za działania zawodowe,
• odpowiedzialność za innych,
• odporność na działanie pod presją czasu,
• kreatywność,
• zainteresowania techniczne,
• dbałość o jakość pracy.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.5. Kompetencje społeczne; 3.6. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Do pracy w zawodzie marynarz statku morskiego wymagany jest ogólny dobry stan zdrowia i sprawność fizyczna. Pod względem wydatku energetycznego praca w tym zawodzie należy do prac średnio ciężkich. Występują w niej również obciążenia umysłowe związane np. z analizowaniem i rozwiązywaniem problemów. Warunkiem podjęcia pracy w zawodzie marynarz statku morskiego jest uzyskanie aktualnego międzynarodowego morskiego świadectwa zdrowia, wystawionego wyłącznie przez uprawnionych lekarzy medycyny pracy posiadających specjalizację z medycyny morskiej i tropikalnej, którzy są uprawnieni przez Urząd Morski do wystawiania certyfikatów. Warunki stanu zdrowia, które muszą zostać spełnione przez osoby podejmujące pracę na statku morskim, są ściśle określone Ustawą z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie warunków zdrowotnych wymaganych od marynarzy do wykonywania pracy na statku morskim (Dz. U. poz. 2105).

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2019 r.) w zawodzie marynarz statku morskiego wymagane jest wykształcenie podstawowe, a także średnie lub średnie branżowe – w przypadku osób ubiegających się o uzyskanie dyplomów starszego marynarza lub oficera wachtowego na pokładzie statku morskiego.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Warunkiem zatrudnienia w zawodzie marynarz statku morskiego jest przedstawienie certyfikatów potwierdzających ukończenie co najmniej czterech podstawowych kursów STCW ²⁹:

• indywidualnych technik ratunkowych,
• ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego,
• elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej,
• bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej.

Na podstawie uzyskanych certyfikatów wraz z aktualnym morskim świadectwem zdrowia, kandydat otrzymuje Książeczkę Żeglarską uprawniającą do podjęcia pracy w charakterze młodszego marynarza statku morskiego.

Do uzyskania świadectwa marynarza statku morskiego uprawniającego do zamustrowania i podjęcia pracy w tym zawodzie, wymagane jest:

• ukończenie co najmniej pierwszego roku studiów w MJE ¹⁴ typu A, B lub C ³⁰, kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym, w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub posiadanie dyplomu szypra żeglugi krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, zaświadczenia potwierdzającego ukończenie programu szkolenia na poziomie pomocniczym wydanego przez MJE oraz odbycia 2-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym, albo
• ukończenie studiów w MJE typu B lub nauki w MJE typu C kształcących co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania oraz odbycie 2-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym, albo
• ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym, zgodnego z certyfikatem uznania i odbycie 6-miesięcznej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu i uzyskanie świadectwa marynarza wachtowego, albo
• posiadanie świadectwa rybaka rybołówstwa morskiego, ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym zgodnego z certyfikatem uznania oraz zdanie egzaminu i uzyskanie świadectwa marynarza wachtowego, albo
• posiadanie dyplomu szypra 1 klasy żeglugi krajowej albo dyplomu szypra klasy 1 rybołówstwa morskiego, albo dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej rybołówstwa morskiego oraz zdanie egzaminu i uzyskanie świadectwa marynarza wachtowego.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Kandydat do pracy w zawodzie marynarz statku morskiego rozpoczyna pracę jako młodszy marynarz. Po ukończeniu szkoleń w MJE oraz uzyskaniu świadectwa marynarza wachtowego i zdobyciu odpowiedniej praktyki pływania na tym stanowisku otrzymuje świadectwo starszego marynarza wachtowego. Następnie po ukończeniu odpowiedniego szkolenia i przeszkoleń oraz zdaniu egzaminu w dziale pokładowym przed Centralną Morską Komisją Egzaminacyjną, może pełnić funkcję oficera wachtowego na statku. Kolejnym szczeblem jest ukończenie szkolenia dotyczącego zarządzania w dziale pokładowym. W tym celu należy odbyć praktykę morską oraz zdać egzamin przed Centralną Morską Komisją Egzaminacyjną i otrzymać dyplom starszego oficera. Posiadając takie kwalifikacje można pełnić funkcje na poziomie zarządzania, tj. starszego oficera. Ostatnim szczeblem kariery jest uzyskanie dyplomu kapitana żeglugi wielkiej. Warunkiem uzyskania dyplomu kapitana żeglugi wielkiej jest odbycie 12-miesięcznej praktyki na stanowisku starszego oficera, zdanie egzaminu na kapitana przed Centralną Morską Komisją Egzaminacyjną i otrzymanie dyplomu kapitana.

Do uzyskania świadectwa starszego marynarza wymagane jest posiadanie świadectwa ratownika oraz:

• posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, 18-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu i otrzymanie świadectwa starszego marynarza, albo
• ukończenie studiów w MJE typu A lub MJE typu B kształcących co najmniej na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania, posiadanie świadectwa marynarza wachtowego oraz 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym, albo
• ukończenie nauki w MJE typu C kształcącej co najmniej na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym w specjalności wskazanej w certyfikacie uznania lub otrzymanie dyplomu szypra żeglugi krajowej zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu i otrzymanie świadectwa starszego marynarza, albo
• ukończenie szkolenia w MJE typu D na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym, otrzymanie świadectwa starszego marynarza zgodnie z certyfikatem uznania, posiadanie świadectwa marynarza wachtowego, 12-miesięcznej dodatkowej praktyki pływania na statku morskim w dziale pokładowym oraz zdanie egzaminu na starszego marynarza.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Marynarz statku morskiego może potwierdzić swoje kompetencje uczestnicząc w specjalistycznych certyfikowanych szkoleniach lub przeszkoleniach. Zgodnie z przepisami Konwencji STCW, certyfikaty uzyskane podczas tych szkoleń należy cykliczne odnawiać i potwierdzać.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie marynarz statku morskiego może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie marynarz statku morskiego wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Prowadzenie podróży morskiej.
• Z2 Obsługiwanie urządzeń nawigacyjnych.
• Z3 Obsługiwanie i eksploatowanie urządzeń oraz przeładunkowych systemów statkowych.
• Z4 Realizowanie procesów ładunkowych i przewozowych.
• Z5 Przestrzeganie bezpieczeństwa nawigacyjnego.
• Z6 Realizowanie procedur ratownictwa morskiego.
• Z7 Realizowanie procedur bezpieczeństwa statku.

Kompetencja zawodowa Kz1: Prowadzenie bezpiecznej i sprawnej nawigacji obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Transportowanie i przeładunek ładunków na statku obejmuje zestaw zadań zawodowych Z3, Z4, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Zapewnienie bezpieczeństwa morskiego obejmuje zestaw zadań zawodowych Z5, Z6 i Z7, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie marynarz statku morskiego powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Podejmowania samodzielnych decyzji w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych marynarza statku morskiego.
• Ponoszenia odpowiedzialności za jakość i terminowość wykonywanych przez marynarza statku morskiego zadań.
• Współdziałania w środowisku pracy marynarza statku morskiego na statku morskim.
• Wykazywania się aktywną postawą w trakcie wykonywania zadań zawodowych podczas prac na statku morskim.
• Dokonywania bieżącej i okresowej oceny działań własnych oraz wykonywanych zespołowo w pracy marynarza statku morskiego.
• Śledzenia zmian w eksploatacji jednostek pływających, pozwalających na samokształcenie i podnoszenie kwalifikacji.
• Przestrzegania ogólnie przyjętych zachowań etycznych, zasad uczciwości oraz rzetelności.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu marynarz statku morskiego.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu marynarz statku morskiego

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie marynarz statku morskiego nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Marynarz statku morskiego może podjąć pracę na:

• statkach morskich,
• statkach rybackich,
• statkach pasażerskich w żegludze śródlądowej,
• barkach i pchaczach w żegludze śródlądowej,
• jednostkach pływających w żegludze przybrzeżnej,
• jachtach morskich.

Kształcenie

Obecnie (2019 r.) kształcenie formalne w zawodzie marynarz statku morskiego odbywa się w:

• technikach morskich,
• policealnych szkołach morskich,
• szkołach wyższych (kierunki związane z nawigacją, transportem morskim),
• ośrodkach szkolenia morskiego.

Wszystkie morskie jednostki edukacyjne muszą posiadać certyfikat uznania MJE typu A, B, C lub D w zakresie spraw objętych postanowieniami międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht.

Szkolenie

Szkolenia kandydata do pracy w zawodzie marynarz statku morskiego realizowane jest przez MJE typu A, B i C lub wewnętrznie, przez załogę statku na wyższych stanowiskach.

Wynagrodzenie (2018 r.) osób pracujących w zawodzie marynarz statku morskiego wynosi najczęściej od 2420 zł brutto miesięcznie w żegludze krajowej do 10000 zł brutto miesięcznie u armatorów zagranicznych wypłacanych w EUR lub USD. Wysokość wynagrodzenia wynosi zazwyczaj od 2420 zł do 4000 zł brutto miesięcznie dla osób mniej doświadczonych. Na wyższe wynagrodzenie mogą liczyć pracownicy z większym doświadczeniem w zawodzie.

Wysokość otrzymywanego wynagrodzenia uzależniona jest od:

• liczby nadgodzin,
• wielkości i typu statku,
• stażu pracy,
• pochodzenia pracodawcy – krajowy, zagraniczny (systemy wynagradzania u pracodawców zagranicznych są zróżnicowane i niekiedy wynagrodzenie jest wypłacane jedynie za okres spędzony na morzu, natomiast w czasie przerw między rejsami pracownik nie otrzymuje pensji),
• długości kontraktu (wpłacane tylko i wyłącznie na czas kontraktu – pobytu na statku u armatorów zagranicznych),
• wielkości, profilu i kondycji finansowej przedsiębiorstwa,
• koniunktury na rynku w branżach morskich.

W zawodzie marynarz statku morskiego niemożliwe jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych ze względu na specyficzne warunki pracy.

Warunkiem niezbędnym, po wcześniejszej konsultacji indywidualnych przypadków z lekarzem posiadającym odpowiednie uprawnienia, jest identyfikacja indywidualnych barier i dostosowanie technicznych i organizacyjnych warunków środowiska oraz stanowiska pracy do potrzeb zatrudnienia osób:

• z wadami i dysfunkcją wzroku (04-O), w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi,
• z dysfunkcją narządu słuchu (03-L), pod warunkiem, że niepełnosprawność ta jest możliwa do skorygowania za pomocą aparatów słuchowych,
• innymi rodzajami niepełnosprawności wynikającymi z chorób układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i innych, pod warunkiem, że praca nie wymaga znacznego wysiłku fizycznego lub jest zorganizowana w taki sposób, aby pracownik miał możliwość regularnego przyjmowania leków i dokonywania niezbędnych zabiegów pielęgnacyjno-medycznych (itp. zastrzyków insulinowych).